30.06.2011 - Nenat dhe baballaret qe ndryshojne zakonet e tyre te te ushqyerit per hir te dietes, behen shembull i keq per femijet. Pasi shohin prinderit duke mos ngrene buke, femijet e lene pas dore ushqimin.
Nje ushqyerje e pamjaftueshme behet shkak i semundjeve te lidhura me mungesen e vitaminave dhe mos rritjes se femijes. Njerezit mund te dobesohen ne menyre te shendetshme nen kontrollin e doktorit me programet e vecanta te pergatitura nga ana e dietologut. Por fatkeqesisht personat qe ndryshojne zakonet e tyre per hir te dietes mund te ndikojne dhe tek njerezit e tjere. duke marre si shembull sjelljet e anetareve te familjes, vecanerisht femijet fillojne te mos konsumojne ushqim. Dietat e bazuara ne informacione te gabuara apo ne fjale veshi mund te te shkaktojne probleme te ndryshme shendetesore si shkrirje e muskujve, anemi, mungese vitaminash.
Dietologet theksojne se mungesa e ushqyerjes ne periudhen e femijerise mund te ndikoje ne krijimin e problemeve shendetesore si moszhvillimi i trupit, trurit, semundje te lidhura me mungesen e vitaminave dhe mineraleve, kapen shpejt nga infeksionet. Duke keshilluar te mos flitet prane femijeve rreth dietes specialistet shprehen se nese nje person, i cili mban diete shprehet me fjalet “une nuk ha buke, jam ne diete” prane femijes, atehere ai do ta marre si shembull dhe te mos haje asgje. Dhe nese femijes qe ka probleme me kilet i thuhet “mos ha shume se do te shendoshesh” ai mund ta lere perfundimisht ushqimin ose krejt e kunderta te vazhdoje te haje pavaresisht se eshte i ngopur.
Duke pohuar se femijet kane nevoja ushqyerjeje te ndryshme nga te rriturit, dietologia Acar (Specialiste ne Spitalin e Konjas) thekson se: “energjia e marre nga ushqimi perdoret per nevojat ditore dhe per zhvillimin e rritjen. Per kete arsye femijet nen moshen 5 vjec nuk duhet te bejne diete. Femijet e shendoshe duhet te kontrollohen nga doktori dhe te percaktohet shkaku i kileve te teperta. Me pas nen kontrollin e nje dietologu mund te krijohet nje program ushqyerjeje i pershtatshem me moshen dhe peshen e femijes i cili nuk pengon procesin e rritjes dhe zhvillimit.” Acar gjithashtu pohon se femijet te cilet nuk kane shume kile teper mund ta zgjidhin kete problem duke bere ushtrime fizike.
Ndiqni ushqyerjen e femijes
Ne ditet e sotme vleresohet shume pamja e jashtme trupore. Vajzat e reja perpiqen te duken sa me te dobeta. Psikologia per femije e adoleshente, Sinirliollu, thekson se te rinjte e shendoshe u drejtohen dietave per te shpetuar nga paragjykimet negative te ambientit perreth. Duke nenvizuar faktin se koncepti i dietes ndryshon ne mes te rriturve dhe te rinjve, Sinirliollu thote: "me mendimin ‘mua nuk me ndodh asgje’, adoleshentet mund ta hiperbolizojne procesin e dietes. Nje ushqyerje e gabuar ne periudhen e adoleshences ku zhvillimi trupor dhe hormonal eshte shume i shpejte perben nje rrezik per shendetin." Psikologja vlereson dhe nje here bashkepunimin me nje dietolog specialist per te vleresuar eksperiencen e familjes dhe procesin e dietes.
“Femija apo adoleshenti mund te marre nje model te mire nga prinderit dhe nese ekziston nje komunikim i mire mes tyre, atehere ndermarrja e nje diete nga prinderit dhe bashkepunimi mes tyre mund te marre tone pozitive”, shprehet ajo. Sipas psikologes, prinderit duhet te kuptojne femijet ne periudhen e adoleshences, te degjojne me vemendje problemet dhe dyshimet e tyre ne lidhje me trupin dhe t’i bejne te ndihen te vleresuar. Ndersa ne rastin e femijeve te shendoshe prinderit duhet ta mbeshtesin dhe te mos perdorin fjale si “s’ka gje, do te dobesohesh, s’eshte e rendesishme.”
Duke pohuar se tek te rinjte ekziston risku i perngjasimit me modele negative, Sinirlio?lu thote: "nje diete e forte, mos ngrenia e ushqimit, vjellja e asaj qe ha, perdorimi i ilaceve mund te jene te rrezikshme per femijen tuaj. Femija mund te kete degjuar se nje praktike e tille ka ndikuar ne dobesimin e shokut te tij dhe ka deshire ta praktikoje vete. Ne kete rast duhet te marren masa parandaluese dhe te drejtohet ne anen e duhur.”
Kujdes keto shenja!
Semundja e njohur ne shoqeri si semundja e topmodeleve “anoreksi neuroza” dhe crregullimet ne ushqyerje perbejne nje rrezik te madh per shoqerine. Crregullime te tilla jane semundje psikiatrike te cilat perfundojne me vdekje. Duke kerkuar nga prinderit te kontrollojne dhe marrin seriozisht procesin e dietes se femijeve, psikologet theksojne se prinderit duhet te vleresojne situaten ne rastet kur femija genjen ne lidhje me ushqimin, harxhon shume kohe mbi peshore, refuzon te ulet ne tavoline me ju. Ceshtje tjera qe duhen ndjekur jane dhe levizjet serioze ne peshe apo qendrimi per nje kohe te gjate ne banjo pas ushqimit. Ne keta raste keshillohet bashkepunimin me nje dietolog apo psikolog.
