28.03.2012 - Flet Agim Baçi, kreu i shoqatës “Një botë për një zemër”
“Lindin 300 në vit, prindërit të painformuar”
E njohin si gazetar, por prej dy vjetësh ai gjen kohën që të merret edhe me diçka tjetër – të ndihmojë fëmijët që vijnë në këtë botë me defekte të lindura në zemër. Agim Baçi, së bashku me disa kolegë të tjerë, kanë krijuar shoqatën “Një botë për një zemër”, e cila tashmë negocion për rastet me mjekët në QSUT, apo edhe për në Itali, kur në Tiranë nuk u jepet zgjidhje.
“Tashmë që ka zgjidhje për të gjitha defektet e lindura në zemër, është e rëndësishme t’i japim mundësinë çdo fëmije që të diagnostikohet dhe kurohet në kohë”, shprehet Baçi, i cili prej kohësh ka nisur sensibilizimin për prindërit dhe për mjekët neonatalë, për të gjetur rrugët e diagnostikimit në kohë. Në një intervistë për “Panorama”, Baçi shpjegon edhe synimet e shoqatës pas përvojës dyvjeçare të marrëdhënieve me shumë prindër që kanë pasur të njëjtën përvojë, si dhe mjekëve që merren me ekzaminime apo ndërhyrje.
Zoti Baçi, ç’do të thotë “Një botë për një zemër”, qendra që ju drejtoni?
Për gjithsecilin prej nesh, një zemër vlen sa një botë. Por kur vjen puna te fëmijët, ajo botë bëhet edhe më e madhe, edhe më e ndjeshme. Ne synojmë të arrijmë një sensibilizim të prindërve dhe mjekëve neonatalë, që të jenë të kujdesshëm në kontrollin e përgjithshëm të fëmijëve në momentin e lindjes, me qëllim pasqyrimin e saktë të shëndetit të fëmijës. Duke bërë kontrollin në kohë, edhe në raste sëmundjesh, arrihet në kohë edhe ndihma, për pasojë edhe rikuperimi i plotë shëndetësor, pasi ndërhyrja në kohën e duhur është efikase. Gjithashtu, një synim tjetër i shoqatës sonë është sigurimi i pajisjeve moderne, në ndihmë të kujdesit shëndetësor që ofron QSUT-ja për sëmundjet e lindura të zemrës. Kështu është arritur që një pjesë të madhe të rasteve me defekte të bëhen në Shqipëri, pasi edhe këtu ka mjekë të talentuar, të cilët kanë treguar se pjesa më e madhe e problemeve në zemër mund të zgjidhet këtu. Mjafton të përmendim dr. Arben Baboçin, që është edhe mbështetësi i parë i krijimit të një qendre për kardiokirurgji pediatrie. Po kështu, kardiopediatret Kuneshka e Pllumi, të cilat kanë ndihmuar në diagnostikimin e rasteve që u kemi sugjeruar. Ndërkaq, mjeku Altin Veshti, i cili ka sjellë një frymë të re, dukë dhënë një ndihmë të jashtëzakonshme që të rikthehet besimi i qytetarëve që të drejtohen në QSUT përpara se të mendojnë të shkojnë diku jashtë për zgjidhje, siç ndodhte rëndom deri dy vite më parë.
Për sa lindje me defekte në zemër bëhet fjalë dhe a dallohen të gjitha rastet?
Statistikat botërore na tregojnë se 7-8 në 1000 lindje rezultojnë me defekte të ndryshme të zemrës. Në Shqipëri, ky numër llogaritet 250-300 lindje në vit. Rreth 70 % e tyre kërkojnë ndërhyrje kirurgjikale. Bazuar në të dhënat nga vetë mjekët kardiopediatër, sfida e vetme mbetet koha e diagnostikimit, e cila mund të jetë vendimtare për fatin e fëmijës. Sipas disa të dhënave të marra nga studimet e mjekëve në maternitetin “Koço Gliozheni”, rezulton se nga rastet e konstatuara me vese kardiopatike shkaktohen 6-10% e vdekjeve infantile. Në shumë raste, defektet nuk diagnostikohen, pasi rezulton se nuk ka dyshim klinik. Ndërkaq, disa vese të lehta mund të qëndrojnë të fshehura deri në një moshë të rritur. Gjithsesi, ajo që vërehet, është fakti i mungesës së një diagnostikimi të plotë për fëmijët e sapolindur, me qëllim saktësimin në kohë të diagnozës, nëse fëmija është i lindur me vese në zemër apo jo.
Aktualisht sa e mundur është të identifikohen këto probleme, e më pas edhe të zgjidhen?
Pikërisht për të ndihmuar në diagnostikimin e hershëm, shoqata ka nisur një fushatë sensibilizuese për prindërit dhe trajnuese për mjekët. Nga të dhënat e marra në disa qytete, rezulton se ka pak njohuri lidhur me problemet që mund të shoqërojnë një lindje, ndërkohë 90 për qind e të pyeturve shprehen se do t’i drejtoheshin abortit nëse mjeku do t’i paralajmëronte për një të dhënë të tillë. Kjo do të thotë se ka pak njohuri për zgjidhjet që mund të kenë këto probleme, ndaj është me rëndësi që të trajnohen më së pari stafet obstetër dhe neonatalë, për të bërë të mundur evidentimin dhe shpjegimin lidhur me problemet dhe me mundësitë e zgjidhjes së këtyre defekteve që në momentet e para të lindjes. Sot, në të dy maternitetet e Tiranës ekziston aparati i telemjekësisë, që përmes konsultave me mjekë nga Italia por edhe vende të ndryshme jep të dhëna për gjendjen e bebes që pas muajit të katërt të shtatzënisë.
Ne besojmë se rikthimi i besimit të qytetarëve tek mjekët shqiptarë i ka dhënë efektet e veta. Mjafton të kujtojmë se vetëm vitin e shkuar janë bërë mbi 2500 vizita të fëmijëve të vegjël për dyshime të ndryshme të problemeve në zemër, si dhe 170 operacione, shifra këto tepër të larta po t’i krahasojmë me disa kohë më parë, kur kryheshin deri në 20 operacione dhe shumë më pak vizita sesa sot. Dhe të vetmit fëmijë që nuk kanë mundur të përballojnë ndërhyrjen apo që kanë rrezikuar humbjen e jetës, kanë qenë ata që janë ekzaminuar me vonesë.
Çfarë ka rezultuar më problematike në sondazhet e bëra?
Me mbështetjen e SOROS-it ne arritëm të marrim të dhëna në Korçë, Vlorë, Shkodër dhe natyrisht në Tiranë, ku dy maternitetet, por edhe qendrat shëndetësore mbajnë një peshë të rëndësishme specifike si të këtyre lindjeve, ashtu edhe të modelit të komunikimit. Nga pyetësorët e plotësuar del qartë se kemi të bëjmë me një njohje sipërfaqësore rreth sëmundjeve të lindura të zemrës, si dhe një mungesë të ekzaminimeve specifike në drejtim të zemrës, që shkakton edhe hapin ekstrem, atë të abortit. Vlen të theksojmë se ende një pjesë e shoqërisë i mendon si të sëmurë të përhershëm të tillë fëmijë, ndërsa në realitet ndodh e kundërta, pasi mjafton një ndërhyrje në kohë që fëmija të jetë normal si të gjithë bashkëmoshatarët. Ndaj tashmë kemi parë si prioritar ndërgjegjësimin e prindërve për ekzaminime të hershme, në mënyrë që dhe ndërhyrja të jetë në kohën e duhur. Po punojmë me mjaft mjekë të njohur, në QSUT dhe dy maternitetet e Tiranës, për të hartuar protokolle informuese për sëmundjet e lindura të zemrës në qendrat shëndetësore, me qëllim të njohjes dhe raportimit të formave dhe praktikave efektive të ndërhyrjes për popullsinë, por edhe të njohjes së metodave të sjelljes me këta fëmijë.
Përveç këtyre hapave, keni krijuar edhe një dhomë me lodra dhe keni zbukuruar ambientet e pediatrisë…
Faleminderit që po më jepni mundësinë të falënderoj të gjithë ata që kanë kontribuar për ndryshimet e këtyre ambienteve në pediatri dhe në kirurgjinë pediatrike. Dëshiroj të falënderoj zotërinjtë Nikolin Jaka, Vasil Naçi, Ilir Adili, përfaqësuesit e Dixhitalb-it, që kanë bërë të mundur që ambientet ku shtrohen fëmijët e privuar nga shëndeti të ndryshojnë me zbukurime, me televizorë, me abonime dixhitale për filmat për fëmijë. Falë tyre, sot fëmijët që duhet të kalojnë disa ditë në spital, nuk e humbin lidhjen me botën e tyre të lodrave apo të filmave që dëshirojnë. Më lejoni që të kujtoj se salla e lodrave u mbush nga vetë fëmijët pas një jave thirrjesh për solidaritet që bënë Eno dhe Ledioni, dy prezantuesit e emisionit “Wake Up” në “Top Channel”, dhe ky ka qenë një emocion më vete, pasi ne deshëm që fëmijët të mendonin për bashkëmoshatarët e tyre që ishin të sëmurë. Dhe ne besojmë se me një solidaritet më të madh të biznesit do të mund të pajisim me mjete moderne sallat e ndërhyrjeve kirurgjikale apo të fazës postoperatore./keshilla.net/
