19.11.2011 - Autizmi eshte nje semundje e rende psikopatologjike qe pengon femijen te krijoje marredhenie me te tjeret. Ne pergjithesi kjo gjendje ndodh para muajit te 30-te dhe zakonisht brenda vitit te pare te jetes.

Nuk njihen ende shkaqet e sakta te autizmit por natyrisht eshte treguar qe ka nje baze organike. Nje e katerta e femijeve autik, tregojne shenja te nje crregullimi neurologjik. Per vec kesaj nje e treta, gjate adoleshences perjetojne kriza epileptike. I vetmi shkak i sigurt deri me sot eshte i lidhur drejtperdrejte me nje demtim te vogel te trurit.

Cilat jane simptomat?

Ne muajt e pare te jetes femijet autik jane normal, me pas fillojne te jene te pabindur me personat dhe me stimujt. Shenja e pare e semundjes mund te jete rezistenca ndaj perkedhejeve, kur femija merret ne krahe, qan dhe insiston per te mos u prekur edhe nese eshte i lenduar apo i lodhur.

Femija autik ka tendence te mbaje nje distance nga prinderit e tyre dhe nuk ka marredhenie sociale. Nuk shikon njerezit ne sy, preferon te loze i vetem dhe shpesh eshte indiferent ndaj ndjenjave te te tjereve ose marredhenieve sociale. Nje karakteriste e rendesishme e semundjes eshte, rezistenca ekstreme per cfaredo lloj ndryshimi. Femija reagon me durim te madh te zemerimit ne qofte se ndryshojne zakonet, shprehite e tij ose nese nderhyni ne aktivitetin e tij.

Ne loje kane tendence te zhvillojne “rituale” shpesh precise, me pas, afeksionohen me objekte dhe koleksione te pazakonta, ose akoma eshte i fiksuar me tema te vecanta apo me ide te vecanta. Kjo, me pas, e ben ate shume te veshtire per te kuptuar konceptet e reja, vonesa e fjales eshte shume e zakonshme. Femijet autik nuk kane aftesine te kuptojne ose te imitojne gjuhen. Per kete motiv, i pergjigjen tingujve ne menyre te pahijshme. Edhe kur gjuha fitohet, me pas rezulton i papjekur, i privuar nga fantazia, i ngjashem me ate te nje “roboti”. Shpesh femija shpik fjalet e “tij, saj”ose perserit ne menyre fiksuese ate qe degjon te thuhet rreth tyre. Femija autik mund te ece me maje te gishtave, kercet me dhune gishtat ose sendet pa vlere per ore te tera, me veten. Shpesh eshte hiperaktive, uleret papritur, ka lekundje te sjelljes dhe mund te kryeje akte te vetedemtimit. Jane te shpeshta edhe frikat e pazakonta dhe veshtiresite ne te mesuarit e detyrave manuale. Pavaresisht ketyre simptomave te renda, femija autik ka nje pamje dhe nje koordinim muskulor normal. Ndonjehere zhvillohen ne menyre mbreslenese talente te vecante; te afte ne futboll, memorje te jashtezakonshme, aftesi magjepese ne muzike.

Cila eshte terapia qe duhet ndjekur?

Edhe ne ditet e sotme ende nuk njihet ndonje terapi efikase. Megjithate mund te rezultoje i dobishme nje edukim i duhur, mbeshtetje dhe konsulence e specializuar per prinderit dhe familjaret si dhe nje terapi e sjelljes per te reduktuar demtimin e vetvetes. Prinderit e nje femije autik mund te kene reagime te stresit lidhur me paaftesine, dobesine, perpara nje semundje te tille si autizmi. Nje ndihme e madhe gjithashtu perfaqeson edhe pet therapy (terapia e kafsheve shtepiake).

Zooterapia, lejon ne shume raste te krijoje nje marredhenie emocionale me femijet dhe fale kesaj marredhenieje, krijohet nje kanal komunikimi pacient-kafshe-mjek qe synon nxitjen e perfshirjes emocionale te femijes. Afersia e nje femije, mund te qetesoje ankthin, transmetojne ngrohtesi emocionale, duke ndihmuar te kaperceje stresin dhe depresionin. Qente, macet, kuajt, gomaret, delfinet, mund te jene aleate te jashtezakonshem ne kurimin e autizmit. Zgjedhja e kafshes se “duhur” per cdo pacient varet nga preferencat personale, nga kapaciteti psiko-fizik, nga analiza e ndonje fobie specifike, nga pergjigja emocionale gjate seancave te para. Pet therapy, mund t’i ofroje femijeve autik nje sjellje te permiresuar, fizike, njohese, emocionale dhe sociale./infoalbania/