Depresioni post-natal te nenat shfaqet 3–6 muaj pas lindjes se foshnjes. Mjeket shpjegojne se depresioni mund te filloje gjate shtatezanise, por quhet depresion post-natal vetem nese vazhdon edhe pas lindjes se femijes.
Pas sjelljes ne jete te nje femije, shume gra pesojne luhatje te humorit te tyre, pagjumesi, lodhje, frike, etj. Keto ndryshime fillojne 1-4 dite pas lindjes dhe mund te zgjasin deri ne 10 dite. Kjo njihet si melankoli e paslindjes dhe ne raste te tilla nuk ka asgje per t’u shqetesuar pasi behet fjale per nje gjendje kalimtare. Sipas statistikave, 50-80% e nenave te reja e perjetojne kete gjendje.
Rastet per te cilat duhet te shqetesoheni nuk jane keto. Specialistet theksojne se rastet me rrezik jane ato, ne te cilat shqetesimet e permenduar me larte zgjasin pertej ketij kufiri kohor. Ne kete rast nenat e reja rrezikojne te vuajne nga depresioni past-natal.
Sipas mjekeve, disa prej simptomave kryesore te depresionit post-natal jane:
1. Shqetesim, panik dhe brenga
2. Nervozizem dhe zemerim
3. Pikellim, shqetesim dhe deshperim
4. Ndjenja faji
5. Humbje te pergjithshme te interesit
6. Humbje e kenaqesise per cdo gje
7. Qarje te shpeshta ose paaftesi per te qare
8. Ulje te vleresimit per veten
9. Luhatje te gjendjes shpirterore
10. Ngritje te zerit dhe humbje te kontrollit
11. Humbje e interesit per marredheniet seksuale
13. Crregullime ne menyren e te ushqyerit
14. Mungese energjie dhe rraskapitje
15. Crregullime me gjumin
16. Mbizoterim te mendimeve negative
17. Mungese perqendrimi
Nje prej shkaqeve me te zakonshme te stresit jane ndryshimet e jetes, pergjithesisht asgje me shume se lindja e femijes nuk e ndryshon jeten e nje gruaje.
Sipas mjekeve dhe psikologeve, lindja e femijes eshte koha kur femrat perjetojne me shume ndryshime biologjike, emocionale dhe sociale. Mund te ndodhe qe nga gjithe keto ndryshime nje nene e re te behet pre e depresionit post-natal.
Cdo femer qe lind femije mund te preket nga depresionin post-natal. Bazuar ne statistika eshte bere e ditur se 10-15 femra nga 100 e perjetojne ate. Mjeket theksojne se, shifrat e verteta mund te jene edhe me te larta sepse shume femra nuk kerkojne ndihme dhe nuk i tregojne te tjereve per ndjenjat e tyre.
Ekzistojne disa faktore qe rrisin propabilitetin per t’u prekur nga depresioni pas-lindjes. Ato jane:
1. Perjetim i meparshem i depresionit.
2. Lindje e veshtire dhe traumatike.
3. Ekzistenca e probleme ne marredhenien bashkshortore.
4. Perjetimi i ngjarjeve te tjera te veshtira ne jeten tuaj
5. Izolimi nga shoqeria dhe te afermit.
6. Problemet financiare
7. Humbja e oreksit
8. Moskujdesja per veten ose kujdesi i tepruar per veten dhe foshnjen.
9. Veshtiresi per t’u adaptuar me rolin e ri, ate te nenes.
10. Mbingarkesa.
11. Abortet spontane ne te kaluaren.
Nese identifikohet heret depresioni post-natal eshte i sherueshem. Hapat e pare qe duhen ndjekur ne keto raste jane:
1. Pranoni se dicka nuk eshte ne rregull
2. Bisedoni me partnerin/burrin tuaj ose me ndonje shok/shoqe apo ndonje nga pjestaret e familjes per ndjenjat tuaja
3. Bisedoni me mjekun
4.Shmangni vetmine
5. Pranoni ofertat per ndihme praktike
6. Mos u mundoni te beheni amvise e persosur dhe beni sa me pak pune qe te jete e mundur.
7. Pushoni sa me shume sepse lodhja e keqeson depresionin.
8. Hani ushqim te shendetshem
9. Kryerni ushtrimet fizike./infoalbania/
